Nậm Pịa – Món ăn “chuẩn ngầu” của người Tây Bắc

15/05/2018

1436

Nậm Pịa là món ăn truyền thống của người Thái ở Tây Bắc. Cùng tìm hiểu món ăn đặc biệt này cùng Bếp Nhà nhé.

Nậm Pịa

Đây là món ăn truyền thống có từ rất lâu đời và do người dân tộc Thái sáng tạo ra và gìn giữ bao đời nay. Trong tiếng của người dân tộc Thái, “nậm” có nghĩa là món canh, còn “pịa” là chất sền sệt ở trong ruột non của con bò hay phân non của trâu, ngựa, dê, và một số loại động vật khác …

Theo quan điểm của người dân tộc Thái, chất dịch trong ruột non của những con vật ăn cỏ này chính là phần tinh túy nhất của cơ thể chúng. Nó bản chất là thức ăn đã được chuyển hóa và chuẩn bị ngấm qua mạch máu đi nuôi dưỡng cơ thể của con vật. Món ăn này được bà con dân tộc Thái rất yêu thích chỉ xuất hiện từ Mộc Châu đến Sơn La. Trong gia đình người dân tộc Thái, nậm pịa khá phổ biến và được dùng trong các công việc rất quan trọng như: dịp lễ tết, cưới hỏi hay thiết đãi bạn bè…

Món nậm pịa là món ăn quy tụ sự tỉ mỉ và khéo léo nhất của đồng bào Thái, bởi khi chế biến món ăn này đòi hỏi người làm phải kiên nhẫn, cẩn thận vô cùng. Như đã giới thiệu ở trên, nậm pịa có nguyên liệu cốt yếu nhất là được lấy từ phần ruột non của những động vật ăn cỏ như: bò, trâu, dê, ngựa và một số loại khác. Khi mổ xong những con vật này, người ta lấy bộ lòng non để riêng rồi thắt hai đầu của đoạn lòng đó lại để giữ nguyên chất dịch trong ruột non không bị pha tạp hay bị trào ra. Chất dịch này là phần quan trọng nhất để làm món nậm pịa, được lấy cẩn thận để đem nấu.

Nếu chỉ có mỗi ruột non của các con vật đó, có lẽ nậm pịa vẫn chỉ là một món ăn đơn điệu, nhưng không, chúng còn là sự quy tụ của nhiều nguyên liệu khác như: đuôi, dạ dày, tiết đông, cuống tim… của những con vật đã thịt lấy ruột non rồi đem nấu sền sệt. Nói theo một cách khác thì nậm pịa chính xác là món phân non của con vật này ăn kèm cùng với ngũ tạng đun kỹ.

Cách làm truyền thống

Để làm món nậm pịa này, đầu tiên, bà con người Thái chọn kỹ đoạn ruột non muốn lấy rồi đến khi nước ninh xương và phần nguyên liệu kể trên (đuôi, cuống tim, …) sôi già mới đổ pịa vào.

Tiếp đến, người ta sẽ cắt phần ruột này thành từng khúc ngắn, trộn với lá rau thơm, bột (hoặc quả) mắc khén, mùi tàu, tỏi ớt… Tất cả được băm nhỏ, cho vào đun sôi khoảng hơn một tiếng đồng hồ thành chất sệt sệt, thì đã làm thành công món nậm pịa.

Nếu chỉ mới nhìn qua, món ăn này không hề bắt mắt vì có màu nâu và lại còn có mùi vị khá nồng của nội tạng động vật nên sẽ không phải là món ăn hấp dẫn ngày từ lần đầu tiên thưởng thức. Vị đắng và nồng đối với nhiều người sẽ rất khó ăn. Tuy nhiên, nếu đã có can đảm thử thì mặc dù ăn những miếng đầu tiên chỉ thấy vị đắng nơi đầu lưỡi nhưng đến những miếng tiếp theo thì bạn sẽ lại thấy thơm thơm mùi mắc khén, đậm vị ngọt của thịt, xương hoà quyện cùng vị đắng của pịa. Ban đầu sẽ là vị đắng nơi đầu lưỡi nhưng khi tới cuống lưỡi nó lại đọng vị ngọt ngào vô cùng tuyệt.

Nậm pịa được dùng với nhiều chức năng, có thể là canh và cũng có thể làm nước chấm. Sử dụng như món anh khi được dùng với cơm và các loại rau thơm khác. Còn món này dùng làm nước chấm khi ăn cùng với thịt bò, thịt dê luộc. Dù cách dùng có khác nhau nhưng nậm pịa luôn làm cho món ăn kèm với nó thêm ngon hơn và độc đáo hơn mà thôi.

Người đàn ông Thái chỉ cần một bát nậm pịa kèm rau bạc hà, rau chuối và chút rượu sắn (hoặc ngô) nồng là đúng kiểu. Đặc biệt, người dân tộc Thái không chỉ coi nậm pịa là một món ăn ngon, mà họ còn sử dụng như một thức ăn để giải rượu cực tốt.

Ai ai khi ăn nậm pịa đều rất bất ngờ vì sự chuyển đổi vị giác từ đắng sang ngọt một cách tài tình khó lý giải được. Nậm pịa cũng chính là một món ăn đặc trưng của ẩm thực dân tộc Thái vùng Tây Bắc nước ta.

Nếu bạn có dịp thăm thú Sơn La với các địa điểm du lịch, thì bạn đừng quên thử sức mình mà thưởng thức nậm pịa một lần để cảm nhận được rõ ràng nhất những nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực của đất và người Tây Bắc nhé. Chắc chắn, nó sẽ là một trong những yếu tố khiến bạn khó quên mảnh đất này.

Hãy cùng theo dõi những bài viết mới nhất của Bếp Nhà TV nhé: